Hamile olduğunuzu öğrendiğinizde bebeğinizi iyi beslemek adına her şeyi yemek isteyebilir, hatta yakın çevrenizden de “sen iki canlısın yemelisin” şeklinde yönlendirmelerle karşılaşabilirsiniz. Genellikle ilk 3 ay biraz iştahsız olabilir, sonraki aylarda iştahta artış ve belki hazım problemleri yaşayabilirsiniz.
Hamilelik döneminde kadının vücudunda, yeni bir canlının (bebeğin) oluşması ve büyümesi ile bazı değişiklikler izlenir. Oluşan bu değişikliklerle birlikte gebe kadın, hem kendisinin hem de bebeğin gereksinmelerini karşılayabilmek için bu dönemde beslenmesine daha fazla dikkat etmek zorundadır. Bu nedenle gebe kadın gebeliği süresince;
1.Kendi fizyolojik gereksinmelerini (enerji ve besin öğelerini) karşılamak,
2.Vücudundaki depolarını (besin öğeleri yedeğini) dengede tutmak,
3.Anne karnındaki bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesini sağlamak,
4.Emzirmeye hazırlık için salgılanacak sütün enerji ve besin öğelerini karşılamak için YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEK ZORUNDADIR..
HAMİLELİK DÖNEMİNDE NE KADAR KİLO ALINMASI UYGUNDUR?
Hamilelikte anneler çok kilo almaktan kaygılıdırlar. Öncelikle şunu bilmelidirler ki:
- Hamilelikle beraber damarlarda dolaşan kan hacmi %50 artar.
- Rahim hamilelik öncesi boyut ve ağırlığın kat kat üstüne çıkar.
- Vücut su tutar.
- Memeler dolgunlaşır.
- Bütün bunlar kilo olarak yansır.
Örneğin hamilelik öncesi normal kilodaysak ve hamilelikte 12 kg almişsak ve de 3.5 kg bir bebek doğurmuşsak kilonun dağılımı aşağıdaki gibidir:
- Bebek =3.5 kg
- Plesanta=700 gr
- Amniyon sıvısı=800 gr
- Rahim=900 gr
- Meme dokusu=400 gr
- kan hacmi=1250 gr
- Dokulardaki su=1250 gr
- Annedeki yağ hacmi=3.200 gr toplam =12 kg.
Alınan bu kilonun ortalama 6 kg bebek doğunca gider. Tutulan suyun büyük kısmı ödemler atılır ve ilk 1 ay içinde 8 kg gider. Kalan 3-4 kg dengeli bir beslenme ile ve emzirme ile de vücuttan atılabilir. Önemli olan iki kişilik yemek yerine beslenmeye özen göstererek dengeyi korumaktır.
Görüldüğü gibi hamileliğin ilk 3 ayında 1-2 kg , ikinci 3 aylık dönemde (4-5-6 aylık) ayda ortalama 1 kg ve son üç ayda (7-8-9 aylık) ortalama 2 kg alınması totalde 10-12 kg alınması uygundur.
HAMİLELİKTE ARTAN BESİN İHTİYAÇLARI NELERDİR?
İYOT;
İyot ,insan vücudunda çok az miktarda bulunan bir elementtir. Hamilelerin iyot gereksinmesi karşılanmadığı zaman mental gerilik ve doğumsal anomaliler ortaya çıkabilir.
İyot yetersizliği oluşumunu engellemek için mutlaka iyotlu tuz kullanması önerilmektedir.
FOLİK ASİT;
Folik asit eksikliğinde düşük doğum ağırlıklı bebekler, nöral tüp defektleri( sipina bifida denen omurilik sinirlerinin kapanmaması) gibi durumlar gözlenebilir. Bu olumsuz durumları engellemek adına folik asit içeren beslenme düzenlenmelidir.
Karaciğer, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller folik asit açısından zengin besinlerdir.
DEMİR;
- Hamilelikte en çok anemi ( kansızlık ) görülmektedir. Bunun nedenleri:
- Gebelik nedeniyle annenin kan hacmi artmakta ama hemoglobin miktarı daha az artış göstermektedir.
- Barsak parazitleri nedeniyle kanın bir kısmı emilmektedir.
- Bebeğe demir depo edilmesi sonucu gereksinim artmaktadır.
- Beslenme şeklimiz artan demir ihtiyacını karşılayacak içerikte olmamaktadır.
- Kepek,fitat gibi posa ürünlerinin fazla tüketimi nedeniyle kansızlık oluşmaktadır.
- Aşırı çay –kahve tüketimi
- Bütün bunlari engellemek adına hamile annenin beslenmesine ek olarak hergün 1-2 yemek kaşığı pekmez yemesi önerilir.
- En çok demir içeren besinler; kırmızı et ve türevleri, sakatatlar, yumurta ,kurubaklagiller, kuru üzüm-incir gibi kuru meyveler ,ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler sayılabilir.
- Bu besinlerden demirin etkili olarak emilmesi için de C vitaminine ihtiyaç vardır. Bu sebeple demir kaynağı içeren besinlerin yanına portakal, mandalina ,biber, gibi C vitamininden zengin besinler eklemek emilim oranını artırır.
KALSİYUM;
- Hamilelikte artan ihtiyaçlardan bir diğeri ise kalsiyumdur. Kalsiyum kalp ve sinir sistemi, kasların gelişimini sağlar, kanın pıhtılaşması ve enzimlerin etkin olabilmesi için gereklidir. Eksik kalsiyum alımlarında bebeğin kafatası oluşumu için, kemik –iskelet sistemi oluşumu için gereken kalsiyum anneden sağlanır. Bunun sonucunda da annenin osteoporoz ve diş eti hastalıklarına yakalanma riski artar.
Ayrıca yetersiz kalsiyum alımı anne sütünün kalsiyum içeriğinin azalmasına ve bebekte kemik gelişiminin bozulmasına neden olmaktadır.
Önemli bir diğer noktada hamilelikte yüksek tansiyon gözlenebilir. Yeterli kalsiyum alındığında tansiyonun yükselmesi önlenebilir.
Bu sebeplerle annenin günlük gereksinmesine ek olarak 500 mg/gün kalsiyum alması uygundur.
PROTEİN;
- Proteinler vücudun yapı taşıdır ve fetusun büyüme - gelişmesi için çok gereklidir. Bebeğin büyümesi için gebelik süresince günlük protein alımına ilave 20 gr protein eklemek fayda sağlar.
Bu nedenle annenin beslenmesinde yumurta, et grubu,süt-yoğurt grubu gibi protein kaynaklarına ağırlık vermesi uygundur.
ENERJİ;
- Özellikle gebeliğin 20.haftasından itibaren gereksinmeler artmaktadır. Bu artan gereksinmeleri karşılamak içinde annenin beslenmesine ilave olarak günde 250-300 kalorilik ekleme yapılarak hem bebeğin gelişimi hemde annenin ihtiyaçları karşılanabilir.
- Günlük enerji ihtiyacının % 15 i proteinlerden, %30 u yağlardan ve %55-60 ı da kompleks karbonhidratlardan sağlanmalı, basit şeker dediğimiz şekerli besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
YAĞLAR;
- Diyette alınan yağ türlerinin daha çok doymamış yağlardan olması ,zeytinyağının diyette yer alması dikkat edilmesi gereken noktadır.
- Ayrıca balık yağı olarak bilinen omega 3 kaynaklarının da bebeğin sinir sistemi ve beyin gelişiminde etkisi yüksektir. Yine omega 3 desteğinin retina üzerindeki pozitif etkileri nedeniyle beslenmede yer almasında fayda vardır.
- Omega 3 kaynakları arasında balık, deniz ürünleri ,ceviz , keten tohumu sayılabilir.
HAMİLE ANNELERE BESLENME ÖNERİLERİ
- Sabahları meyve veya meyve suyuyla pekmez kullanılması demir emilimini artırmaktadır.
- 2-3 adet ceviz içi E vitamini ve antioksidan nedeniyle önerilmektedir.
- 2 bardak süt,2 bardak yoğurt tüketilmelidir.
- 3-4 porsiyon meyve tüketilmelidir. Cünkü C vitamini depolanamamaktadır. Günlük alınması uygundur. Ayrıca kesildikten sonra yarım saat içinde tüketilmeli , bekletilmemelidir.
- 2-3 porsiyon sebze yenmelidir .Örneğin A vitamini beta-karoten icerir. Beta karoten hücre büyümesine yardımcıdır.(-ki bebeğin hücreleri çok çabuk büyümektedir)
- Peynir ,et, kurubaklagil ve yumurta yönünden zengin beslenme tercih edilmelidir.
- Yeşil yapraklı sebzelerin iyi yıkanması mümkün ise sirkeli suda bekletilmesi önerilmektedir.
- Ciğ yumurta ile yapılan besinler, mayonez gibi veya mozaik pasta gibi yiyecekler önerilmemektedir.(salmonella bulaşma riski nedeniyle)
- Hamilelikte hergün alınan alkolün bebeğin öğrenme bozukluğu ,konuşma güçlüğü, dikkat eksikliğinin sık görülmesine neden olduğu gözlenmiştir. Alkol konusunda dikkatli olunmalıdır.
- Kafeinden uzak durulmalıdır. Kafeinin yarı ömrü 6 saattir. Öğleden sonra 15:00 de içilen kahve gece saat 21:00 de hala kan dolaşımımızdadır. Bebek icin durum daha ürkütücü bulunmuştur. İçtiğimiz kahveden bebeğe geçen kafeinin çoğu 100 saat ortalama 4 gün sonra bile hala bebeğin kanında dolaştığı saptanmıştır. Dikkatli olunması ve içilen kahvenin günde 1 fincanı geçmemesi önerilmektedir.
- Hergün düzenli olarak 1/2 saat yürüyüş önerilir.
- Artan sıvı ihtiyacını karşılamak için 8-10 bardak su tüketilmesine ağırlık verilmelidir.
- 2 gün balık tüketerek omega 3 alımını desteklemek gerekir. Lüfer, çipura, hamsi palamut, uskumru, somon , levrek gibi balıklar rahatlıkla tüketilebilirken, istiridye, midye, gibi az pişmiş kabuklu deniz ürünleri civa gibi ağır metal içeriği nedeniyle dikkatli olunması gereken ürünlerdir.
Bize mail yoluyla ulaşarak daha hızlı iletişime geçebilirsiniz.
