Diyabette Beslenme Destek Programı

Diyabet tedavisinin amacı kan şekeri kontrolünü sağlayarak diyabetin seyrinde gelişebilecek bozuklukları önlemek veya geciktirmek; böylece yaşam kalitenizi yükseltmektir. Diyabette bu amaca yönelik olarak tedavi,

 

1.Sağlıklı beslenme ve egzersiz ile,

2- Sağlıklı beslenme, egzersiz ve  ağızdan alınacak antidiyabetik;İlaçlarla(OAD)

3.Sağlıklı beslenme, insülin tedavisi ve egzersiz ile sağlanabilmektedir.

 

Diyabet, yaşamınızda başta beslenme planınız olmak üzere bazı değişikliklerin oluşmasını gerektirmektedir. Kan şekerini oluşturan asıl kaynak besinler olduğu için sağlıklı beslenme diyabette tedavinin temelidir.

 

Sağlıklı beslenmek için vücudun ihtiyacı olan öğeleri içeren besinleri yeterli miktarlarda ve öğün içinde dengeli bir şekilde tüketmeniz gerekmektedir. Sağlıklı beslenmek için ihtiyacımız olan öğeler ve bu besin öğelerini alacağınız temel yiyecek kaynakları şunlardır:

 

- Karbonhidrat (tahıllar, un ve undan yapılmış yiyecekler, kuru baklagiller, patates, sebze ve meyveler, süt, yoğurt)

- Protein (et, yumurta, peynir, süt, yoğurt )

- Yağ (yağ ve et, yumurta, peynir, süt, yoğurt gibi yağ içeren yiyecekler)

- Vitamin ve Mineral (sebze ve meyveler başta olmak üzere tüm yiyecekler)

- Posa (sebze, meyve, kuru baklagiller ve tam taneli tahıllar)

- Sağlıklı beslenmek için her gün çeşitli besinler tüketiniz. Çünkü her bir besinin içindeki besin öğesi farklıdır. Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için vücudunuzun gereksinimi olan besin öğelerini ancak yiyecekleri çeşitlendirerek, yeterli bir şekilde sağlayabilirsiniz.

- Diyabetinizin olması yaşamınız boyunca sevdiğiniz yiyecekleri yiyemiyecek olmanız anlamına gelmez. Fakat yediğiniz yiyecek çeşidine ve miktarına daha çok dikkat etmeniz gerekmektedir. Önemli olan kan şekerinin kontrolünü sağlamak için sebze, meyve, tahıl kaynaklarından zengin, ılımlı miktarda protein ve yağ ile kolesterolü sınırlandırılmış bir beslenme planı uygulamanızdır. Bu plan içinde yediğiniz besinlerin çeşidi, miktarı ve zamanı konusunda biliçli olmanız ve bu bilinçe uygun davranmanız gerekir. Vücudunuz için gerekli olan besinlerin zaman ve miktar olarak belirli bir denge içinde alınması hiperglisemi ve hipoglisemiyi önleyerek, kan şekeri kontrolünü sağlayacak kan şekerinin kontrol altına alınması da kısa ve uzun dönemde gelişebilecek komplikasyonları önleyecek veya geçiktirecektir.

- Diyabeti olan bir çok kişi beslenme planını uygulamak için aile ile yemek yeme zamanını ve birlikte yedikleri yemek çeşidini değiştirmekte, kendisi için ayrı yemek hazırlamaktadır. Oysa günümüzde diyabeti olan ve diyabeti olmayan bireylere önerilen sağlıklı beslenme önerileri farklı değildir. Diyabet, bireyin temel besin öğelerine olan gereksinim düzeylerini etkilemez. Diyabeti olmayan bir kişinin de rafine şeker tüketimini kısıtlaması, doymuş yağ ve kolesterolden zengin olan et, süt, yoğurt, peynir, yumurta gibi yiyecekleri belirli bir miktarda tüketmesi, az az ve sık sık yemek yemesi gerekmektedir.

 

DİYABETTE BESLENME NASIL OLMALIDIR?

 

- Bir veya iki öğün yemek yerine günde en azından üç öğün yemeye çalışın. 

- Öğünler arasında ve gece yatmadan önce küçük bir ara öğün almanız da gerekebilir.

- Öğünlerinizi hergün aynı saatlerde almaya çalışın.

- Porsiyon ölçülerinizi kontrol altına alın.

- Tam tahıl ekmeği, yulaf veya çavdar ekmeği tüketmeyi tercih edin.

- Öğünlerinizde kurubaklagillere sıklıkla yer verin.

- Her gün pişmiş sebze ve salata tüketmeye özen gösterin.

- Meyve suyu yerine meyve tüketin. 

- Süt, yoğurt, ayran, peynir gibi kalsiyum kaynağı olan besinlere beslenmenizde yer verin.

- Alkolün tedavinize etkisini öğrenmeden alkollü içki içmeyin.

- Yediğinin kırmızı et miktarını ve sıklığını azaltın. Haftada 3-4 öğün kırmızı et yiyin ve mümkün olduğunca yağsız olmasına dikkat ediniz. Etin görünen yağlarını ayıklayınız.

- Tavuk ve balık etini sıklıkla tüketin. Tavuğun derisini yemeyin. 

- Yemeklerde daha az yağ ve daha az tuz kullanın. Pişirmede kullanılan yağın sıvı yağ olmasına dikkat edin. Yemeğin tadına bakmadan tuz ilave etmeyiniz.

- Tereyağ yerine sıvı yağları veya doymamış yağ içeren margarinleri kullanın. 

- Karaciğer, beyin, böbrek gibi organ etlerini seyrek yiyin.

- Sucuk, salam, sosis, pastırma gibi et ürünlerini seyrek yiyin, düşük yağlı olanlarını tercih edin.

- Kaymak, krema, hazır salata sosları, mayonez, cips gibi yağlı yiyecekleri ile kızartılmış yiyeceklerden sakının.

Kan şekerinin kaynağı, çeşitli besinlerde bulunan karbonhidrat adı verilen besin öğesidir. Karbonhidrat içeren besinler sofra şekeri, şekerli yiyecekler (bal, reçel, pekmez, marmelat, şekerli meyve suları, meşrubatlar, çikolata, dondurma, çeşitli tatlılar), un ve undan yapılan yiyecekler (ekmek, yufka, erişte, makarna gibi), pirinç, bulgur, kuru baklagiller, patates, sebzeler, meyveler, yoğurt ve süttür.  Ancak bu besinlerin içindeki karbonhidratların kan şekerini etkileme hızları birbirinden farklıdır. Bu nedenle    karbonhidrat içeren besinler kan şekerini hızla yükselten besinler (glisemik indeksi yüksek besinler: şeker, beyaz ekmek, patates, pilav, reçel, marmelat) ve kan şekerini daha geç ve daha yavaş yükselten besinler (glisemik indeksi düşük besinler: tam tahıl ekmeği, çavdar ekmeği, yulaf ekmeği, makarna, kurubaklagiller, bulgur, yoğurt, süt, sebzeler) olarak iki gruba ayrılır. Beslenmenizde glisemik indeksi düşük besinleri tercih edin.